Bomen zijn een belangrijke manier om CO2 op te slaan. Waarom worden er dan toch zoveel bomen gekapt?
De opdracht
In deze opdracht gaan de leerlingen met behulp van een interactieve kaart kijken waar bomen worden gekapt en waar juist niet. Daarbij beantwoorden ze een aantal vragen. Deze opdracht kan dienen als een introductie op het onderwerp ontbossing.
Antwoorden
Hieronder staan de antwoorden op de vragen.
1. In welk van de volgende landen is tussen 1992 en 2015 het meeste bos verdwenen?
Brazilië. Op de tweede plaats staat Indonesië, daar is ook veel bos gekapt.
2. Waardoor worden de bossen in Brazilië vervangen?
Landbouwgrond. Grote delen van het Amazonegebied zijn afgebrand om plaats te maken voor voornamelijk weiland voor vee (en gedeeltelijk voor sojaproductie).
Opmerking: Een veelvoorkomende misvatting over de sojaproductie in Brazilïe is dat je geen soja zou moeten eten, omdat dat zorgt voor de boskap in Brazilië. Dit is misleidend om twee redenen:
1. Het grootste gedeelte van de Amazone moet plaatsmaken voor vee: de vleesindustrie dus en niet de sojaindustrie.
2. 77% van de sojaproductie wereldwijd is bedoeld als voeding voor de vleesindustrie. De soja die wij zelf eten (bijv. als edamame, vleesvervangers of sojamelk) is maar een klein deel van de totale sojaproductie (19%). Daarnaast komt de soja uit Nederlandse vlees- en zuivelvervangers vaak (dus niet altijd!) uit Europa of Noord-Amerika en niet uit Brazilië.
Hier blijkt dus dat je beter soja kunt eten dan vlees, als we de Amazone willen redden. Dat staat nog los van het feit dat de CO2 uitstoot van sojaproducten vele malen kleiner is dan van vlees en zuivel.
Bron: Our World in Data
Bespreek dit met de leerlingen als de misvatting opkomt, of als ze geïnteresseerd zijn.
3. Vergelijk nu Zuid-Korea en Japan. In welk land is het meeste bos behouden?
Japan.
4. Hoe kan dat komen?
In Japan is actief ingezet op behoud van bossen en aanleggen nieuwe bossen
Extra bespreken met de klas
Voor verdere diepgang kun je deze vragen bespreken met de klas.
1. Welke effecten heeft het weghalen van bos lokaal?
Mogelijke antwoorden: het verdwijnen van diersoorten, het wegdringen van lokale bevolking die afhankelijk zijn van het bos. Maar ook gebrek aan drinkwater, omdat kale grond dit minder goed vasthoudt dan bos.
2. Waarom kappen mensen bos?
Mogelijk antwoord: Niet alleen voor landbouw, maar ook voor hout. Daarnaast moet bos vaak plaatsmaken voor mijnen en vee. Dat levert het land geld op.
3. Hoe kunnen we zorgen dat bos behouden blijft?
Mogelijke antwoorden: Nieuwe bomen planten. Meer regels maken op boskap. Initiatieven steunen die bomen planten.
Misschien hebben leerlingen zelf andere creatieve ideeën.
Kerndoelen
29. De leerling leert kennis te verwerven over en inzicht te verkrijgen in sleutelbegrippen uit het gebied van de levende en niet-levende natuur, en leert deze sleutelbegrippen te verbinden met situaties in het dagelijks leven.
30. De leerling leert dat mensen, dieren en planten in wisselwerking staan met elkaar en hun omgeving (milieu), en dat technologische en natuurwetenschappelijke toepassingen de duurzame kwaliteit daarvan zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden.