Oorlog, vrede en recht

De mondiale thematiek geeft het Museon een duidelijke plaats in de Internationale Zone van Den Haag, waar instellingen gevestigd zijn die werken aan vrede en recht. De collectiegroep Oorlog, Vrede en Recht maakt het voor het Museon mogelijk bezoekers de gevolgen van oorlog, discriminatie en onrecht te laten zien en tastbaar te maken waarom samenwerking rondom de mondiale thema’s zo belangrijk is.

Tweede Wereldoorlog Nederland

Deze collectie vindt zijn oorsprong in de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen de gemeente Den Haag een plek zocht om het verhaal van Den Haag tijdens de Tweede Wereldoorlog te vertellen. Deze collectie bestrijkt alle aspecten van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, van mobilisatie en inval tot bevrijding, herstel en herdenkingen. De collectie bevat ook voorwerpen en documenten met betrekking tot de vervolging van Joden.

Tweede Wereldoorlog Nederlands-Indië

De basis van deze collectie is gelegd in 1972 door ex-geïnterneerden voor een door Nederland reizende tentoonstelling. Na afloop werd besloten deze collectie zoveel mogelijk bij elkaar te houden en onder te brengen in het Museon. De collectie bestaat voornamelijk uit tekeningen en voorwerpen uit interneringskampen die door de Japanse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië en andere door Japan bezette delen van Zuidoost-Azië werden opgezet. Vooral in een later stadium is deze aangevuld met voorwerpen van ‘buitenkampers’. De tekeningen werden gemaakt door gevangenen, zowel met een professionele achtergrond als amateurs. De voorwerpen bestaan uit een uiteenlopende verzameling van huishoudelijke artikelen, handwerken, snijwerk en mouwbanden tot aan een stuk rails en een biels van de Birma spoorweg. Belangrijk zijn de verhalen met de biografieën van de personen verbonden aan de tekeningen en voorwerpen. 

De collectie is nauw verbonden met de collectie over kolonialisme, waarin Bersiap, Politionele Acties en repatriëring belangrijke onderwerpen zijn.

In de loop der jaren is deze collectie tekeningen en voorwerpen uitgegroeid tot de belangrijkste in Nederland op haar gebied. De collectie heeft allereerst een belangrijke emotionele waarde voor de ex-geïnterneerden en hun familie en geeft verder een beeld van een episode in de recente geschiedenis van Nederland waarvan niet of nauwelijks beeldmateriaal beschikbaar is. Ze wordt ook veelvuldig geraadpleegd voor historisch onderzoek, er wordt vaak uit geput voor beeldmateriaal voor publicaties en film- en televisieprogramma’s en collega-instellingen vragen geregeld bruiklenen uit deze collectie aan. Door het Ministerie van VWS is ze aangemerkt als Nationale Collectie. 

Op basis van deze collectie is de digitale tentoonstelling Getekend. Verhalen over de Japanse bezetting gemaakt.

Eerste Wereldoorlog en Interbellum

De oorzaken van de Tweede Wereldoorlog liggen in de Eerste Wereldoorlog en de crisis in de economie en de parlementaire democratie tijdens het Interbellum. De collectie Eerste Wereldoorlog en Interbellum is ondersteunend voor de collectie Tweede Wereldoorlog Nederland. De collectie bevat over de periode 1914-1939 affiches, gedenkborden, tijdschriften, fotoalbums, pamfletten, periodieken, strooifolders, stempelkaarten, distributie bescheiden en militaire voorwerpen gerelateerd aan de Eerste Wereldoorlog en de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. Tevens bevat de verzameling een kleine collectie over de Spaanse Burgeroorlog.

Kolonialisme

In deze collectie draait het om voorwerpen die een directe relatie hebben met de koloniale samenleving. Ze bevat met name voorwerpen gerelateerd aan het Nederlandse bewind in Nederlands-Indië, in mindere mate aan dat in Suriname. Een enkel voorwerp houdt verband met de koloniale heerschappij van andere landen. 

Oorlog, vrede en recht overig

Deze collectie bestaat uit objecten die symbool staan voor de inspanningen die worden gedaan om conflicten tussen landen en bevolkingsgroepen via rechtspraak en vredesmissies te voorkomen of te beëindigen. De verzameling bevat vooral objecten gerelateerd aan de vredesmissies van de VN en van de uitspraken van het Internationale Strafhof.